ensemble | musicians | HIPhips | choices | concerts | thanks | contact | WEBSHOP

NL | EN
73
Previous HIPhip

Next HIPhip

More HIPhips and
other articles by Mike Diprose

HIP hip
November 2009
naar Nederlandse samenvatting

"The man who looks for security, even in the mind, is like a man who would chop off his limbs in order to have artificial ones, which will give him no pain or trouble."
~Henry Miller

Welcome, or welcome back to the avant garde of "Historically Informed Performance" (HIP). Avant garde a clue what this means?

HERE, you can read about our performance decisions. We feel that such things are important, allowing us to play to you with a clear conscience and an open heart. You won't hear an imitation of a recent "perfect" CD recording - this is a season of premieres after all! Our intention is that, if you close your eyes and forgive the offstage tram bells (roughly pitched at our a'', you can imagine you've been transported back nearly 300 years to the original premieres, without the smell.

In this programme, the text and affects mainly express the doom and gloom of an approaching winter. So, if you feel a bit sad, it's working! Please allow these negative feelings to leave and, when you leave, you can further lighten your burden by donating generously to the collection......

Last month, you heard the rare combination of timpani and horns - timpani were usually associated with trumpets in the Baroque era. This month, Grapuner's cantata Das Ende kommt, der TodTod has an orchestration that could well be unique:-

71wit Where to start?
The use, with strings and voices, of natural brass (two horns, one trumpet) pitched in F (12'), G (102/3') and C (8'), respectively, is, to our knowledge, the only extant example from the 18th century. Graupner's scoring is contemporary and experimental yet harks back to the fanfare/ritornello styles of his predecessors, whilst being ominously prophetic of how, in the later 18th century, writing for brass instruments made fewer demands on players' virtuosity in the high register. Using only "safer" notes and a bit of imagination, Graupner was able to explore his harmonic palette and create some very interesting effects.

And then there's the Timpani!
The part was written for Johann SchŸler, who must have been pretty nimble. Graupner wrote one piece for him that uses eight timpani. Today's cantata requires four, pitched in G, A, C and D.
Endler, Fischer, Molter and others also wrote for multiple timpani, sometimes in combination with differently-pitched trumpets and/or horns, although in only two different keys. There are even two divertimenti by W A Mozart, for two flutes, five trumpets (3 in C, 2 in D) and four timpani, a "re-worked" Musica da camera molto particuliare, by J. Starzer, (from themes by Gluck).
Being members of the trumpeters' guild, timpani virtuosi seem to have suffered a similar fate to the Kammertrompeteras the guild deflated in the social changes of the late 18th century (see last month's HIPhip).

Mike Diprose
November 2009

top





Nederlandse samenvatting

Welkom, of welkom terug, bij de avant garde van "Historically Informed Performance" (HIP).

HIER kunt u lezen over onze keuzes en wat er "avant garde" is aan De Swaen. U zult geen imitatie horen van een smetteloze CD opname - we voeren dit seizoen immers PREMIERES uit! We proberen u te laten beleven wat de mensen 300 jaar geleden bij de première tóen beleefden. Zonder de geur.

Tekst en affecten in het programma van vandaag verwijzen voornamelijk naar dood en verdoemenis. Dus, als u zich na het concert een beetje ellendig voelt dan hebben we het goed gedaan! Bevrijd u van die sombere gevoelens en als u zich bij het verlaten van de kerk nog steeds een beetje bedrukt voelt kunt u uw gemoed verlichten door royaal aan de collecte te geven...
timps
Vorige maand hoorde u de zeldzame combinatie van pauken en hoorns (pauken werden in de barok meestal met trompetten geassocieerd). Deze maand hoort u in Graupner's cantata Das Ende kommt, der Tod een unieke orkestratie; zangers, strijkers, drie natuur-koperblaasinstrumenten (in C, G & F) en 4 pauken (G, A, C en D).
Met een vooruitziende blik schrijft Graupner -volgens laat-achttiende-eeuwse mode- veel minder veeleisende partijen voor de koperblazers dan zijn tijd-genoten. Met gebruik van alleen de "veilige" tonen en wat voorstellingsvermogen, onderzoekt Graupner de harmonische mogelijkheden en cre‘ert hij een aantal interessante effecten.

En dan de pauken!
Graupner schreef de partij voor Johann Schüler, die zeer beweeglijk moet zijn geweest. In een anders stuk laat Graupner hem zelfs 8 pauken bespelen.
Endler, Fischer, Molter en anderen schreven ook voor meerdere pauken, soms ook in combinatie met verschillend gestemde trompetten en hoorns, echter slechts hooguit in twee verschillende stemmingen. W. A. Mozart maakte een bewerking van J. Starzer's Musica da camera molto particuliare, voor 2 fluiten, 5 trompetten (3 in C, 2 in D) en 4 pauken (op thema's van Gluck).

Paukenvirtuozen ondergingen -als lid van trompettistengilden- hetzelfde lot als de Kammertrompeter toen de gilden, als gevolg van veranderende sociale omstandigheden aan het eind van de 18e eeuw, verdwenen (zie HIPhip van vorige maand).

Bladzijde van pauken partij uit Das Ende kommt, der Tod